Σιδηροπενική αναιμία
Για την παραγωγή του αίματος στο ανθρώπινο σώμα απαιτούνται πρώτες ύλες. Μία από τις σημαντικότερες είναι ο σίδηρος. Σιδηροπενική αναιμία δημιουργείται όταν το επίπεδο του σιδήρου στον οργανισμό κατεβαίνει, σε σημείο που δεν μπορεί να στηρίξει ικανοποιητικά την παραγωγή αίματος.
Το 25% περίπου του παγκόσμιου πληθυσμού (7.4 δισεκατομμύρια Μάρτιος 2016) πάσχει από αναιμία. Ο μισός πληθυσμός των πασχόντων (περίπου 1 δισεκατομμύριο) πάσχει από σιδηροπενική αναιμία. Το πλείστον των πασχόντων είναι γυναίκες. Σε κάποιες στατιστικές αναφέρεται ότι από σιδηροπενική αναιμία πάσχει το 4% των ανδρών και το 11% των γυναικών, οι περισσότερες των οποίων βρίσκονται στην αναπαραγωγική ηλικία.
Οι επιπτώσεις της αναιμίας μπορεί να μην είναι εμφανείς αλλά μπορεί να είναι και πολύ σοβαρές. Το 2013 καταγράφηκαν 183.000 θάνατοι παγκοσμίως.
Συνήθως όμως τα συμπτώματα περιορίζονται σε:
- Ευκολη κόπωση
- Ταχυκαρδία
- Μυϊκές κράμπες κυρίως στα πόδια
- Δυσκολία συγκέντρωσης και περιορισμένη πνευματική απόδοση
- Κατάθλιψη, υπνηλία ή ευερεθιστότητα
- Δυσανεξία στο ψύχος
- Σπανιότερα δυσφαγία
- Καθυστέρηση ανάπτυξης στα παιδιά
- Διάφορες βλάβες στη γλώσσα, τα χείλη και τα νύχια, κνησμός δέρματος κλπ
Η αναιμία αυτή έχει πρόσθετη σημασία αναλόγως της αιτίας. Η αιτία του χαμηλού σιδήρου μπορεί να είναι έλλειψη στην τροφή, ανεπαρκής απορρόφηση στο έντερο, αυξημένη απώλεια από αιμορραγία ή εγκυμοσύνη.
Η ανεπαρκής πρόσληψη στην τροφή μπορεί να σχετίζεται με το επίπεδο της φτώχειας ενός πληθυσμού ή ατόμου και τις διατροφικές του συνήθειες (π.χ. φυτοφάγοι-vegetarians).
Η μη-καλή απορρόφηση μπορεί να οφείλεται σε παθήσεις του στομάχου (π.χ. ατροφία, επεμβάσεις παχυσαρκίας) ή του λεπτού εντέρου (π.χ. κοιλιοκάκη-δυσανεξία στη γλουτένη) ή παράλληλη χρήση φαρμάκων για άλλες αιτίες.
Η απώλεια αίματος μπορεί να είναι άδηλη (κρυφή) ή εμφανής. Πολλά αίτια μπορεί να ευθύνονται για την απώλεια αυτή. Μερικά συχνά αίτια είναι παράσιτα του εντέρου (σκώληκες κλπ), φλεγμονή, φάρμακα (π.χ. ασπιρίνη-Salospir), όγκοι του στομάχου ή του εντέρου, χρόνια ρινορραγία κλπ.
Σημαντική αιτία είναι επίσης η εγκυμοσύνη. Στις εγκύους, ο φυσιολογικά προσλαμβανόμενος σίδηρος μπορεί να μην επαρκεί ταυτόχρονα για την εγκυμονούσα και το ταχέως αναπτυσσόμενο έμβρυο. Η συμπληρωματική λήψη σιδήρου είναι σχεδόν πάντοτε απαραίτητη.
Η λεπτομερής διερεύνηση αποκαλύπτει συνήθως την αιτία της αναιμίας. Εκτός από την αντιμετώπιση του αιτίου, η λήψη συμπληρώματος σιδήρου βοηθά γρήγορα τα συμπτώματα. Ο σίδηρος μπορεί να δοθεί ως από του στόματος θεραπεία ή ενδοφλεβίως, κατά την κρίση του θεράποντος.