Νόσος του Κρόν (Crohn’s disease)*

Η νόσος του Κρόν ή αλλιώς τελική ειλεΐτιδα, είναι μία φλεγμονή του πεπτικού συστήματος. Η πάθηση μπορεί να προκαλέσει συμμετοχή οποιουδήποτε τμήματος του πεπτικού, από το στόμα μέχρι τον πρωκτό. Συνηθέστερα όμως αφορά το τελευταίο τμήμα του λεπτού εντέρου, εξ ού και η ονομασία τελική ειλεΐτις.

Η αιτία της νόσου δεν είναι γνωστή. Ο μηχανισμός πρόκλησης όμως θεωρείται ότι ενεργοποιείται σε άτομα που έχουν γενετική προδιάθεση, όταν εκτεθούν σε κάποιους βακτηριακούς ή ανοσολογικούς ή περιβαλλοντολογικούς παράγοντες.

Μπορεί να εμφανισθεί στην εφηβική και σπανιότερα την παιδική ηλικία ή μετά τα 20, αν και καμία ηλικία δεν εξαιρείται. Η συχνότητα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ είναι περίπου 3.2 νέα περιστατικά/έτος, ανά 100.000 πληθυσμού.

Τύποι της νόσου

Υπάρχουν 5 κύριοι τύποι της νόσου, ανάλογα με την κατανομή της και τα συμπτώματα:

• Ειλεοκολίτις – Αφορά το τέλος του λεπτού εντέρου (ειλεΐτις) και το παχύ (κόλον). Συνοδεύεται από διάρροια, απώλεια βάρους και κολικοειδή άλγη της κάτω δεξιά κοιλίας. Η συχνότερη μορφή της νόσου με το 50% περίπου των ασθενών.

• Ειλεΐτις – Συμμετοχή μόνον του λεπτού εντέρου. Παρόμοια συμπτώματα με την προηγούμενη μορφή. Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να επιπλακεί με αποστήματα και συρίγγια. Αφορά περίπου το 30% των ασθενών με νόσο Crohn.

• Γαστρο-δωδεκαδακτυλική νόσος – Επηρεάζει το στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο. Είναι ασυνήθιστη και τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ανορεξία, ναυτία, εμέτους και απώλεια βάρους στο 5% των ασθενών.

• Νηστιδο-ειλεΐτιδα – Πολλαπλές φλεγμονώδεις εστίες στο ανώτερο μισό του λεπτού εντέρου. Παρουσιάζει έντονα κολικοειδή άλγη μετά τα γεύματα και απώλεια βάρους λόγω δυσαπορρόφησης των τροφών. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις συνδέεται και με συρίγγια.

• Κοκκιωματώδης κολίτις – Οι βλάβες περιορίζονται στο παχύ έντερο. Περιλαμβάνουν διάρροια, αιμορραγία από το ορθό και βλάβες γύρω από τον πρωκτό όπως έλκη, αποστήματα και συρίγγια. Δερματικές βλάβες και αρθραλγίες είναι πιό συχνές σ’ αυτή τη μορφή της νόσου. Αφορά περίπου το 20% των ασθενών με τη νόσο.

Σε κάποιους ασθενείς υπάρχει αλληλοεπικάλυψη αυτών των τύπων.

Γενετική ανάλυση

Υπάρχουν τουλάχιστον 104 γενετικές ανωμαλίες που συνδέονται με τη νόσο. Το πρώτο γονίδιο που ανακαλύφθηκε ήταν το NOD2 ή CARD15. Άτομα με συγγενή με νόσο Crohn έχουν 10 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν. Αν ο ασθενής είναι αδελφός, το ρίσκο αυξάνει στο 30πλάσιο. Ορισμένοι πληθυσμοί όπως Εβραίοι Ευρωπαϊκής καταγωγής (Ashkenazi), παρουσιάζουν μεγαλύτεροι συχνότητα της νόσου.

Παθολογοανατομική ταξινόμηση

Η παθολογοανατομική ποιότητα των βλαβών οδηγεί την ταξινόμηση της νόσου στις παρακάτω κατηγορίες:

• Φλεγμονώδης – Συμπτώματα περιλαμβάνουν διάρροια, κοιλιακά άλγη, πυρετό, ανορεξία, κόπωση, απώλεια βάρους και καθυστέρηση της ανάπτυξης σε παιδιά. Οι ασθενείς μπορεί να αναπτύξουν φλεγμονώδεις μάζες και απόφραξη στο λεπτό έντερο, συνήθως στον τελικό ειλεό. Ο τύπος αυτός ανταποκρίνεται καλά στα φάρμακα και είναι η συνήθης μορφή όταν πρωτο-διαγιγνώσκεται η νόσος.