Υπερθυρεοειδισμός
Είναι η κατάσταση στην οποία ο θυρεοειδής αδένας παράγει περισσότερες ορμόνες από όσες χρειάζεται το σώμα. Το αποτέλεσμα που αντιλαμβανόμαστε, είναι η υπερλειτουργία του θυρεοειδούς.
Αιτίες Υπερθυρεοειδισμού
Νόσος του Graves – Αυτοάνοση πάθηση και η πιο συχνή αιτία υπερθυρεοειδισμού. Στην νόσο του Graves, το σύστημα ανοσίας (αμυντικό σύστημα) του οργανισμού επιτίθεται στον θυρεοειδή και προκαλεί διόγκωση του και υπερλειτουργία του αδένα. Επιπλέον μπορεί να προκαλέσει και χαρακτηριστική διόγκωση των οφθαλμών, τον εξόφθαλμο.
Οζοι θυρεοειδούς – εσωτερικές διογκώσεις του αδένα που μπορεί να υπερλειτουργούν
Οξεία, επώδυνη θυρεοειδίτιδα – φλεγμονή που συνήθως οφείλεται σε ιούς
Θυρεοειδίτιδα της λοχείας
Συχνά συμπτώματα είναι:
- Ευερεθιστότητα
- Διαταραχή στον ύπνο
- Εύκολη κόπωση
- Δυσανεξία στη ζέστη, εφίδρωση
- Ταχυκαρδία
- Τρόμος στα χέρια
- Αύξηση της όρεξης με απώλεια βάρους
- Συχνές κενώσεις ή διάρροια
- Διαταραχή της περιόδου
- Υπογονιμότητα
- Ερεθισμένα μάτια ή/και εξόφθαλμος
- Βρογχοκήλη
Πώς γίνεται η διάγνωση
Η υποψία για την παρουσία υπερθυρεοειδισμού συνήθως προέρχεται από τα συμπτώματα, αλλά και από την κλινική εξέταση.
Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με ορμονολογικές εξετάσεις αίματος. Το τυπικό εύρημα είναι υψηλά επίπεδα ορμονών Τ3 και Τ4 και χαμηλά επίπεδα θυρεοειδοτρόπου ορμόνης TSH.
Είναι σημαντικό να καθορίσουμε την αιτία του υπερθυρεοειδισμού, πριν αποφασίσουμε την κατάλληλη θεραπεία και παρακολούθηση.
Το σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς είναι η απαραίτητη εξέταση για τον καθορισμό της αιτίας στις περισσότερες περιπτώσεις. Η εξέταση μετράει το ποσοστό ραδιενεργού ιωδίου που συγκεντρώνεται στον θυρεοειδή.
Ο υπερηχογραφικός έλεγχος του θυρεοειδούς, σε συνδυασμό με το σπινθηρογράφημα, μας βοηθάει να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της λειτουργίας και μορφολογίας του αδένα.
Πώς αντιμετωπίζεται ο υπερθυρεοειδισμός
Η υπερλειτουργία του θυρεοειδούς μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας. Η θεραπεία εξαρτάται από:
- Την αιτία του υπερθυρεοειδισμού,
- Την ηλικία,
- Την φυσική κατάσταση
- Την σοβαρότητα της νόσου
- Τα συμπτώματα και τις επιπλοκές που προκαλεί
Κάθε μορφή θεραπείας έχει πλεονεκτήματα, μειονεκτήματα και παρενέργειες. Σε αρκετές περιπτώσεις, η τελική επιλογή μπορεί να είναι απόφαση του ασθενούς. Αποτελεσματικές θεραπείες είναι:
Αντιθυρεοειδικά φάρμακα – Τα φάρμακα αυτά μειώνουν την παραγωγή ορμονών από την θυρεοειδή. Συνήθως η θεραπεία αρχίζει με αυξημένες δόσεις φαρμάκων και η δόση μειώνεται σταδιακά, καθώς τα επίπεδα των ορμονών πέφτουν. Η διάρκεια της θεραπείας είναι μακροχρόνια. Χρειάζονται τουλάχιστον 1-2 χρόνια για να αποφύγουμε υποτροπή της νόσου, μετά από τη διακοπή της θεραπείας. Η μεθιμαζόλη είναι το φάρμακο που προτιμάται στις περισσότερες περιπτώσεις, ενώ σε περίπτωση εγκυμοσύνης και θηλασμού, η προπυλθιουρακίλη είναι προτιμότερη.
Τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα είναι μια παροδική και όχι οριστική θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού.
Ραδιενεργό ιώδιο – Ο θυρεοειδής αδένας χρειάζεται ιώδιο για την λειτουργία του. Η χορήγηση μικρής ποσότητας ραδιενεργού ιωδίου μπορεί να θεραπεύσει τον υπερθυρεοειδισμό, καταστρέφοντας τα κύτταρα που υπερλειτουργούν. Πολλές φορές όμως η παρέμβαση αυτή τα οδηγήσει σε μόνιμη υπολειτουργία του αδένα, οπότε η χρόνια λήψη θυροξίνης γίνεται πλέον απαραίτητη (φαρμακευτικός υποθυρεοειδισμός).
Χειρουργική αφαίρεση – Η χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς (θυρεοειδεκτομή), είναι μια μόνιμη λύση, αλλά συνήθως δεν είναι η θεραπεία πρώτης επιλογής. Ο λόγος είναι οι πιθανές επιπλοκές από την επέμβαση (μόνιμος υποθυρεοειδισμός, κίνδυνος τραυματισμού των παραθυρεοειδών αδένων που ρυθμίζουν το ασβέστιο και των νεύρων που ελέγχουν τη φωνή). Η επέμβαση αυτή μπορεί να είναι η μόνη λύση, αν οι άλλες θεραπείες δεν είναι αποτελεσματικές ή σκοντάφτουν σε αντενδείξεις.
Άλλα φάρμακα – Σε περιπτώσεις υπερθυρεοειδισμού από υποξεία, φλεγμονώδη θυρεοειδίτιδα η αποτελεσματική θεραπεία είναι η χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων ή/και στεροειδών. Η χορήγηση διαρκεί για εβδομάδες, με συχνή παρακολούθηση της λειτουργίας του θυρεοειδούς και των συμπτωμάτων.
Συχνά απαιτείται επίσης η παράλληλη χορήγηση φαρμάκων για ενοχλητικά συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού όπως η ταχυκαρδία (β-αδρενεργικοί αποκλειστές όπως η ατενολόλη). Τα φάρμακα αυτά δεν έχουν επίδραση στον μηχανισμό του υπερθυρεοειδισμού.