Συνέπειες των διαταραχών διατροφής

Οι συνέπειες των διαταραχών διατροφής είναι πολλαπλές και αφορούν στη σωματική, ψυχολογική και κοινωνική επιβάρυνση του ατόμου.

Η σωματική επιβάρυνση μπορεί να είναι άμεση ή μακροχρόνια.

Η άμεση συνέπεια του υποσιτισμού είναι η στέρηση του σώματος από ουσίες που είναι σημαντικές για την ομαλή λειτουργία του, όπως είναι η γλυκόζη. Η γλυκόζη αποτελεί το καύσιμο για κάθε λειτουργία του οργανισμού: κίνηση, αναπνοή, σκέψη, λειτουργία εσωτερικών οργάνων. Ο οργανισμός παίρνει τη γλυκόζη που χρειάζεται με την τροφή. Η γλυκόζη προέρχεται από τους υδατάνθρακες που αυτή περιέχει αλλά και τις πρωτεΐνες και τα λίπη, ένα μέρος των οποίων μετατρέπεται σε γλυκόζη.

Όταν το άτομο στερεί από τον οργανισμό του την τροφή, τότε παίρνει την απαραίτητη γλυκόζη από την αποθηκευμένη της μορφή, το σωματικό λίπος. Όταν και αυτό εξαντληθεί, από τους μυς του σώματος, αρχικά τους σκελετικούς και εν συνεχεία τους μυς των σπλάχνων. Έτσι, στο άτομο που συνεχίζει να υποσιτίζεται, αρχικά εξασθενούν οι μυς του σώματός του και στη συνέχεια υπολειτουργούν τα εσωτερικά του όργανα, όπως η καρδιά, ο μυελός των οστών, ο εγκέφαλος κλπ.

Το άτομο εμφανίζει μυϊκή αδυναμία και σε σοβαρή απώλεια βάρους, αδυνατεί να πραγματοποιήσει απλές δραστηριότητες, όπως ν’ ανεβοκατέβει σκάλες. Σταδιακά εμφανίζει αναιμία και λευκοπενία (χαμηλό αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων). Εξ αιτίας της λευκοπενίας, ο οργανισμός του δυσκολεύεται ν’ αντιμετωπίσει τις λοιμώξεις και η ζωή του απειλείται από αυτές.

Εξετάσεις με σύγχρονα απεικονιστικά μέσα (MRI) έχουν διαπιστώσει απώλεια εγκεφαλικού φλοιού που σχετίζεται με εγκεφαλικές λειτουργίες, η οποία αποκαθίσταται, όταν τα άτομα επανέλθουν στο φυσιολογικό τους βάρος. Σε σοβαρά υποσιτισμένα άτομα όμως, το οποίων το βάρος διατηρείται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα για μακρό χρονικό διάστημα, η αποκατάσταση δεν είναι δεδομένη.

Μια ακόμα άμεση συνέπεια του υποσιτισμού είναι η σταδιακή επιβάρυνση του κυκλοφορικού συστήματος. Το άτομο εμφανίζει βραδυκαρδία, υπόταση και λιποθυμικά επεισόδια, τα οποία γίνονται προοδευτικά εντονότερα. Σε σοβαρή απώλεια βάρους, το άτομο μπορεί να εμφανίσει ανακοπή, με κατάληξη τον θάνατο.

Αλλά και η πρόκληση εμετού είναι επικίνδυνη πρακτική, επειδή χάνονται ηλεκτρολύτες πολύτιμοι για την λειτουργία της καρδιάς και των νεφρών. Η έλλειψη π.χ. καλίου όταν δεν αποκαθίσταται έγκαιρα, μπορεί να προκαλέσει αρρυθμίες και θάνατο. Ακόμα οι εμετοί μπορεί να προκαλέσουν οισοφαγίτιδα, διάβρωση των δοντιών, ξαφνική και απότομη διάταση του οισοφάγου, ρήξη αγγείων στην περιοχή αυτή και πρόκληση μεγάλης αιμορραγίας, με αποτέλεσμα το θάνατο.

Ο μακρόχρονος υποσιτισμός προκαλεί οστεοπόρωση, εξ αιτίας τόσο της έλλειψης θρεπτικών για τα οστά ουσιών (ασβέστιο, βιταμίνη D), αλλά και του χαμηλού βάρους. Συνέπεια της οστεοπόρωσης είναι πρόωρα κατάγματα. Αν η νεαρή γυναίκα με πρόβλημα διατροφής παραμείνει λιποβαρής και η έμμηνος ρύση δεν επανέλθει για μακρό χρονικό διάστημα, χάνει τη ικανότητα της τεκνογονίας. Η πρόωρη και παρατεταμένη διαταραχή των γυναικολογικών ορμονών, που οφείλεται σε χαμηλό βάρος, ενοχοποιείται και για την εμφάνιση καρκίνου των γυναικολογικών οργάνων.

Παράλληλα με τη σωματική επιβάρυνση, το άτομο εμφανίζει και ψυχολογική επιβάρυνση με τη μορφή άγχους, κατάθλιψης και ευερεθιστότητας. Οι διαταραχές αυτές βελτιώνονται με την αποκατάσταση του βάρους. Παρόμοια βελτίωση εμφανίζει και η έκπτωση της σεξουαλική επιθυμίας, η οποία παρουσιάζεται σ’ αυτά τα άτομα.

Εξ αιτίας της πτωχής σωματικής και ψυχολογικής τους κατάστασης, τα άτομα με Διαταραχές Διατροφής αποφεύγουν τις συναναστροφές με φίλους και συγγενείς. Ένας λόγος είναι για ν’ αποφύγουν την κριτική, όσον αφορά την αποστροφή τους προς το φαγητό. Άλλος λόγος είναι γιατί δεν απολαμβάνουν την παρέα, επειδή βασανίζονται από δυσάρεστα συναισθήματα για τον εαυτό τους σε σχέση με το βάρος τους. Συχνά, για τους ίδιους λόγους, δυσκολεύονται ν’ ασχοληθούν με δραστηριότητες που τους ενδιέφεραν ή και να εργασθούν. Το αποτέλεσμα των κοινωνικών συνεπειών της διαταραχής τους είναι μεγάλο και η ποιότητα της ζωής τους απελπιστικά φτωχή.